Twój psiak poznaje otaczający go świat w głównej mierze za pomocą zmysłu węchu. Psy odbierają zapachy o wiele bardziej intensywnie niż ludzie. Ich umiejętności węchowe wykorzystuje się między innymi w ratownictwie, policji czy wojsku, gdzie nierzadko przyczyniają się do ocalenia ludzkiego życia.
Jak pies odbiera zapachy, czyli jak działa jego zmysł węchu
Czy zdarzyło ci się kiedyś zastanawiać się, jak twój psiak odbiera znane tobie zapachy? Temat tego, jak pies postrzega otaczający go świat za pomocą wzroku, jest często poruszany. Jak pies odbiera zapachy, jak działa jego zmysł węchu i jak bardzo różni się od naszego powonienia? Poruszymy dziś wszystkie nurtujące cię kwestie.
Ludzie zmysł węchu plasują na niższej pozycji wzrok. U psów hierarchia ta nie jest tak oczywista. Zwierzęta z rodziny psowatych bazują na zmyśle węchu, który to pełni u nich dominującą rolę w procesach poznawczych. Dlatego też działa on nieco inaczej w przypadku ludzi, jest o wiele bardziej wyczulony i rozwinięty.
Węch psa to podstawa
Najbardziej rozwiniętym zmysłem u psów jest węch. To właśnie za pomocą powonienia psy odbierają otaczającą ich rzeczywistość. Najbardziej rozwinięte obszary ich mózgu odpowiadają za przetwarzanie bodźców węchu. Dlatego też kiedy my widzimy świat za pomocą obrazów, nasz psiak postrzega go poprzez zapachy.
Nos psa odbiera zapachy zupełnie inaczej niż nos człowieka. Nasz mózg po pewnym czasie niejako przyzwyczaja się do nowego zapachu, z którym styka się nieprzerwanie przez dłuższy czas, zaczynając go ignorować. Tymczasem węch psa nieustannie odczuwa zapachy z tą sama intensywnością. Co więcej, jego nos jest w stanie wychwycić o wiele więcej zapachów niż każdy z nas. Przewaga zdolności węchowych psa jest ponad tysiąc razy lepsza.
Budowa nosa u psa
Za doskonały węch u psa w dużej mierze odpowiada budowa nosa. Jego wnętrze wyścielone jest grubą błoną o gąbczastej strukturze. To właśnie tam znajdują się komórki odpowiedzialne za rozpoznawanie zapachu u psa. Ich zadaniem jest przyswojenie zapachów, z którymi psiak ma styczność i poprzez połączenia nerwowe i przekazanie informacji na ich temat do mózgu. Co więcej, w przypadku niektórych psów błona ta ma powierzchnię niemal 400 cm2 i jest to prawie 60 razy więcej niż w przypadku nabłonka nosa u człowieka. Wiąże się to ze znacząco mniejsza ilością komórek receptorowych, których my posiadamy jedynie 5 milionów, w porównaniu do psów, które mają ich od 120 do nawet 300 milionów. W rezultacie to właśnie ta dość specyficzna budowa nosa sprawia, że psy są doskonałymi tropicielami.
Pies odbiera zapachy nie tylko za pomocą wewnętrznej błony pokrytej receptorami. Dodatkowym wsparciem węchu psa stanowi fakt, że jego nos jest nieustannie mokry. Cecha ta usprawnia rozróżnianie zapachów. Molekuły zapachowe unoszące się w powietrzu po zetknięciu z mokrym nosem psa ulegają natychmiastowemu rozpuszczeniu co sprawia, że owa woń z ogromną łatwością jest przyswajana przez receptory węchowe.
Rozróżnianie i zapamiętywanie zapachów
Psy potrafią w bezkonkurencyjny sposób odróżniać od siebie nawet bardzo podobne zapachy. Co więcej, są w stanie wyczuć wiele zapachów, które dla człowieka, a nawet wielu innych zwierząt są niewyczuwalne. Charakteryzują się również doskonałą pamięcią węchową. Psiaki potrafią rozpoznać zapachy, z którymi nie miały żadnej styczności od dłuższego czasu. Co więcej, szacuje się, że bez większych problemów mogą rozróżnić oraz przyswoić w swojej pamięci około 600 tysięcy różniących się od siebie zapachów. Liczba ta jest niezwykle imponująca. Psy nie tylko potrafią zapamiętać tak wiele zapachów, ale również są w stanie skojarzyć je z danymi sytuacjami, osobami czy przedmiotami. Jest to zatem główny zmysł charakteryzujący psa tropiącego, a właściwie każdego innego psa również.
Co zakłóca węch u psa?
Wysoka temperatura utrudnia psu wyłapywanie i prawidłowe rozpoznawanie zapachów. Dzieje się tak ponieważ, aby móc w pełni efektywnie węszyć, psiak musi mieć zamknięty pysk. Jest to niewykonalne podczas upałów, ponieważ właśnie poprzez otwarcie pyska pies ochładza swój organizm. Przegrzanie ciała psiaka powoduje obniżenie jego zdolności węchowych nawet o 40%.
Psi węch a pomoc człowiekowi
Wyjątkowe możliwości jakie daje węch psa wykorzystywane są do pomocy człowiekowi. Wysoko rozwinięte zdolności węchowe psów są niezwykle przydatne w myślistwie, ratownictwie, akcjach policyjnych oraz wojskowych.
Psy ratownicze
Zmysł węchu wykorzystywany jest w ratownictwie przede wszystkim jako pomoc w tropieniu. Psy poprzez swoją wyjątkową umiejętność podążania tropem danego zapachu stanowią doskonałe wsparcie wszelkich poszukiwań. Za pomocą węchu są w stanie dotrzeć do zagubionej bądź uprowadzonej ofiary. Psy tropiące pomagają w odnajdywaniu ludzi zarówno pośród gruzów jak i masy śniegów lawiny.
Psy policyjne w akcji
Umiejętność identyfikowania ogromnej liczby zapachów przez psy wykorzystywana jest przez służby wojskowe oraz policyjne. Zadaniem psów policyjnych w akcji jest towarzyszenie patrolom podczas poszukiwania narkotyków, broni czy materiałów wybuchowych. Ponadto psy z łatwością potrafią rozpoznać zapach substancji odurzających czy prochu i zlokalizować miejsce, w którym się znajdują.
Węch psów pomaga również w odnajdywaniu zwłok znajdujących się zarówno na lądzie ale i w wodzie. Potrafią wyczuć zapach krwi i podążając za tropem doprowadzić organy poszukiwawcze to ofiary.
Psy stanowią nieocenioną pomoc w poszukiwaniu osób zaginionych. Podczas akcji poszukiwawczych policjantom towarzyszy rzesza psich tropicieli, która potrafi podążać za zapachem zagubionej osoby nawet w bardzo ciężkich warunkach. W rezultacie to właśnie psiakom i ich zmysłowi charakteryzującemu psa tropiącego zawdzięcza się powodzenie i szczęśliwe zakończenie bardzo wielu akcji ratunkowych.
Psy myśliwskie
Podczas polowań psy pomagają myśliwym w zlokalizowaniu zwierzyny. Potrafią na dużą odległość wytropić zwierzę. Doskonale radzą sobie z rozpoznawaniem zapachu swojej ofiary podczas polowania, a następnie wywieszenia jej kryjówki. Węch psa myśliwskiego jest niezwykle wyczulony, co znacznie pomaga w polowaniach i je ułatwia.
Doskonały zmysł charakteryzujący psa tropiącego
Węch psa jest nieporównywalnie lepszy od ludzkiego. Psiaki potrafią wyczuć potencjalne zagrożenie nawet jeśli my nie jesteśmy jeszcze w stanie dostrzec go wzrokiem. Już od niepamiętnych czasów człowiek wykorzystywał wyjątkowe zdolności węchowe psa podczas polowań czy tropienia zwierzyny. W obecnych czasach również wykorzystujemy tą formę pomocy psów.
Dzisiaj psy są nieodłączną częścią gwardii policji czy wojska. Od najmłodszych lat odbywają do działań na służbie. Pomagają odnaleźć zaginionych ludzi, ale również zlokalizować niebezpieczne czy też zakazane substancje. Ich zdolności węchowe są nieocenione dla człowieka.
