Psy komunikują się z nami ale i z innymi czworonogami na wiele różnych sposobów. Potrafią wyrażać swoje emocje nie tylko za pomocą wydawania dźwięków i odgłosów, ale również poprzez całą ekspresję swojego ciała. Swoją uwagę chcielibyśmy skupić na dokładnym przedstawieniu i omówieniu niewerbalnych sygnałów wysyłanych przez psy, nazywanych sygnałami uspokajającymi. Ich zrozumienie i poprawne odczytywanie pomoże nam w poprawnej komunikacji z naszym pupilem w codziennym życiu.
Sygnały uspokajające – mowa ciała psa
Pies wysyła sygnały uspokajające, czy to bezpośrednio do nas czy też do innych zwierzaków, chcąc uniknąć lub złagodzić sytuacje konfliktowe. Często zachowanie psiaków odbierane jest zbyt powierzchownie, bez większej analizy ich postępowania, jeśli nie odstaje ono wyraźnie od normy. Duża część sygnałów wysyłanych przez psy jest łatwa do przeoczenia jeśli nie posiadamy odpowiedniej wiedzy na temat ich źródła. Dlatego też nauka mowy ciała psa i poprawnego odczytywania sygnałów nią przekazywanych to podstawa dobrej relacji z psem, opierającej się na wzajemnym zrozumieniu i harmonii.
Charakterystyka sygnałów uspokajających
Lista sygnałów uspokajających psa jest obszerna. Wiele z nich może być przez nas zupełnie ignorowane bez świadomości ich istnienia. Co więcej, wiele zachowań psiaków możemy odbierać jako przejaw zupełnie innych intencji psiaka. Działa to również w odwrotną stronę. Psy nie do końca rozumieją nasze gesty czy działania. Przekładają je na swoje instynktowne zachowania, które nie do końca są jednakowe jak nasze.
Charakterystykę sygnałów uspokajających psa możemy podzielić na 2 główne kategorie ze względu na źródło ich powstania:
- sygnały wywołane strachem
znieruchomienie, oblizywanie się, podchodzenie po łuku
- sygnały wywołane zdenerwowaniem
odwrócenie głowy, odwrócenie całego ciała, ziewanie
Jak odpowiednio odczytywać mowę ciała psa
Przede wszystkim nie możemy poddawać analizie każdego, najmniejszego ruchu naszego pupila. Niektóre zachowania psa mogą być zupełnie przypadkowe, pozbawione większych pobudek. Siła sygnałów uspokajających tkwi przede wszystkim w ich kontekście. Dlatego też nim wyciągniemy pochopne wnioski spójrzmy nieco szerzej na zachowanie psiaka biorąc pod uwagę dane miejsce i zaistniałą sytuację.
Poprawne odczytywanie sygnałów uspokajających to również możliwość odpowiedniej reakcji na nie. Przedstawiamy analizę kilku najczęstszych sygnałów, które stosują nasze psiaki.
- gdy pies ziewa
Pies poprzez ziewanie, połączone z odwracaniem głowy sygnalizuje nam, że nie czuje się w danej sytuacji komfortowo. Być może wynika to ze zbyt bliskiego kontaktu fizycznego z człowiekiem lub innym zwierzęciem. Pies zaczyna ziewać gdy czuje, że atmosfera wokół niego wydaje się być dość napięta i niepokojąca, np. gdy jest świadkiem kłótni. Wizyta u weterynarza wzbudza u psiaka podobny poziom niechcianych emocji. Wówczas właśnie dlatego możemy zauważyć, że nasz pupil zaczyna ziewać gdy znajdujemy się w gabinecie.
Czasem jednak pies za pomocą ziewania stara się ugasić swoje rozemocjonowanie i podekscytowanie spowodowane jakąś sytuacją, w której się znalazł. Często możemy zaobserwować, że psiak zaczyna ziewać w momencie, gdy szykujemy się na wspólny spacer. Wizyta w parku jest dla większości psów bardzo wyczekiwanym i emocjonującym punktem dnia. Ziewając psiak chce nieco uspokoić się i ostudzić swoje podekscytowanie.
- gdy pies oblizuje nos
Ten rodzaj sygnału uspokajającego świadczy o tym, że pies czuje się zaniepokojony. Jego rozdrażnienie w tym przypadku najczęściej spowodowane jest zbyt gwałtownym zachowaniem ze strony człowieka czy też drugiego psa. Szybki ruch ręką, nagłe zbliżenie się lub pochylenie w stronę pupila gdy nie jest on tego świadomy może wywołać u niego poczucie niepokoju. Oblizanie nosa ma na celu ostudzenie jego emocji i uspokojenie się. Jeśli psiak zareaguje w podobny sposób na naszą próbę pogłaskania go czy przytulenia, zastanówmy się czy nie wykonujemy zbyt gwałtownych gestów w jego stronę.
Każdy psiak ma inny poziom tolerancji na ekspresję swojego właściciela. Dobra komunikacja z pupilem to również obserwacja jego reakcji na nasz dotyk. Chcąc aby psiak nie czuł niepokoju czy skrępowania gdy go głaszczemy, dostosujmy szybkość naszych ruchów do jego potrzeb.
Oblizanie nosa może również być reakcją na bliskość innego psa. Niektóre psiaki wyjątkowo nie lubią bliskości fizycznej z innymi czworonogami. Czują wówczas dyskomfort i niepokój. Jeśli kilkukrotnie zauważyliśmy, że nasz pupil reaguje oblizaniem nosa na spotkanie z innym psem starajmy się ograniczyć takie sytuacje, unikając częstych spotkań z przypadkowymi psiakami.
- gdy pies odwraca głowę
Odwrócenie głowy to kolejny sygnał świadczący o niezadowoleniu psiaka ze zbytniej bliskości fizycznej. Podobnie jak w przypadku oblizywaniu nosa pies informuje nas, że nie czuje się zbyt komfortowo. Psy często reagują w ten sposób gdy są przytulane lub brane na ręce. Zdecydowana większość z nich nie przepada za tym rodzajem bliskości.
Często możemy zaobserwować, że pies, który coś nabroi i zostaje przyłapany odwraca głowę chcąc uniknąć kontaktu wzrokowego. Reaguje tak dlatego, że czuje, że postąpił niewłaściwie i boi się konsekwencji ze strony właściciela.
- gdy pies odwraca całe ciało
Podczas pierwszego spotkaniu dwóch psów łatwo można zaobserwować który z nich czuje się mniej pewnie. Wówczas taki psiak staje bokiem sygnalizując drugiemu, że chce uniknąć agresywnego zachowania. Często podczas zbyt aktywnej zabawy psy odwracają się bokiem komunikując tym samym, że potrzebuje chwili aby móc uspokoić się.
- gdy pies zastyga w bezruchu
Ten sygnał uspokajający często można zaobserwować podczas pierwszego spotkania obcych psiaków. Wówczas to jeden kładzie się lub staje bez ruchu, a drugi go obwąchuje. Oba psiaki zazwyczaj zachowują się bardzo ostrożnie i nie wykonują gwałtownych ruchów. To zachowanie stanowi w psim języku mowy ciała rodzaj unikania konfliktów.
Jeśli nasz pupil nie reaguje na nasze polecenia i stoi w bezruchu być może wydawaliśmy komendy zbyt podniesionym głosem. Psiak odebrał nasze zachowanie jako konfliktową a swoją postawą chciał załagodzić sytuację.
- gdy pies podchodzi po łuku
Pies podchodzący do innego czworonoga lub człowieka po łuku, odwracający lekko głowę w bok sygnalizuje chęć uniknięcie konfliktu w zetknięciu z innym osobnikiem. Bardzo rzadko psy zbliżają się do kogoś idąc pewnie na wprost. Uważa się wręcz, że w psiej etykiecie takie zachowanie jest zwyczajnie niegrzeczne.
Podchodzenie po łuku jest odbierane przez psy jako pokazanie, że nie ma się złych intencji względem drugiej osoby. Jedynie psiaki, które dobrze siebie znają bez skrępowania podchodzą do siebie na wprost.
Sygnały, które mają uspokajać
Jak sama nazwa wskazuje, głównym celem sygnałów uspokajających jest uniknięcie sytuacji konfliktowych. Psy w ten sposób komunikują swojemu otoczeniu chęć zapobieganiu i eliminacji potencjalnych sytuacji prowadzących do konfrontacji. Psy agresję traktują jako akt ostateczny, którego starają się w miarę możliwości uniknąć.
Ważnym jest aby zwrócić uwagę na to, że psiaki wysyłają sygnały uspokajające nie tylko między sobą ale również w kierunku innych ludzi. Dla psów sytuacje konfliktowe są szczególnie nerwowe i nieprzyjemne.
Sztuka odczytywania tego co chcą przekazać w sposób niewerbalny może oszczędzić naszym pupilom wiele stresu.
